Tekening: LINE KRAMER

Alleen al vanwege de locatie was dit een bijzondere tentoonstelling. Gelegen in de Afrikaanderbuurt, ver van de Witte de Withstraat, trekt de door de gedreven Zoë Cochia gerunde NIFFO Galerie/ Recycle Studio niet de geijkte bezoeker van kunstruimtes. NIFFO is een verzamelplek voor jongeren uit de buurt, buurtbewoners, mensen op weg naar de grote markt aan de Pretorialaan, buitenlandse kunstenaars die niet binnen het kunstcircuit vallen. Met workshops, stages, performances en talloze andere activiteiten weet Zoë Cochia de mensen naar de kunstwereld te trekken, ze doet dit op een onconventionele manier, toegankelijk en met veel passie en energie, maar bovenal met liefde voor de mensen uit de buurt. Iedereen kent Zoë.

In haar stages laat ze de jongeren – zij noemt ze liefkozend ‘de kids’, of ‘the youngsters’ kennis maken met kunst zonder dat ze daarvoor naar het Boymans moeten. Ze benadert de kunst van de andere kant, van de onderkant. Zo laat ze de kids gedichten schrijven over de getoonde kunstwerken in NIFFO en ook de kunstenaars worden geïnterviewd. Wij, van The Act of Painting, vonden het erg leuk tijdens het opbouwen van de tentoonstelling geïnterviewd te worden door de kids, die met vragen als ‘vind je het niet jammer je schilderij et verkopen?’ ‘wilde je altijd al kunstnaar worden’ of ‘schilder je ook als je boos bent?’ een frisse kijk teweegbrachten op onze kunstenaarspraktijk.

De energie die mensen kunnen geven openbaarde zich tijdens de opening van de tentoonstelling. Zoë had de buurtambassadrice uitgenodigd voor een openingsspeech, de vrouw deed dit in ene ‘abstracte’ jurk, conform het thema van The Act of Painting. Muzikanten speelden een improvisatiestuk, en leken in een eeuwige trance door te blijven spelen. Een stadsdichter declameerde zijn gedichten over verloren liefdes. Butoh dansers werden beschilderd en lokten nieuwsgierige blikken van voorbijgangers uit. Veel TAOP-kunstenaars hadden hun weg naar de Afrikaanderbuurt gevonden en mengden zich met het publiek uit zowat alle landen. Ik wil niet zeggen dat het een doorsnede van de bevolking in de Afrikaanderbuurt was, maar de mix van culturen en nationaliteiten maakte het levend. Totaal andere gesprekken werden gevoerd (de geniale gitarist bleek zowat doof te zijn), er zat meer schwung in dan in het publiek dat met een biertje in de hand en de rug naar de kunst gekeerd cynisch staat te wezen op openingen in zogenaamd serieuze galeries of kunstruimtes.

Na die explosie van energie was er voor Zoë zelf pas de rust op zondagochtend, de dag na de opening. ‘Dit is voor mij het mooiste moment,’ zei ze. ‘Dan ben ik alleen met de schilderijen.’

Zoë Cochia leeft voor de kunst, voor de mensen en ze weet dat met haar temperamentvolle denken te verbinden. Een van de uitgangspunten van TAOP is dat we kunstenaars uit de stad waar we tentoonstellen uitnodigen deel te nemen aan de expo. Dit om contact met de buurt te maken. Zoë stelde onder meer wereldkampioen breakdance Menno van Gorp (‘een jongen uit de straat’), de Syrische Yara Said en de Duitse Ingrün Schnitzler voor. Zij kroop in het abstracte denken van TAOP en bracht haar enthousiasme voor de werken over op ‘de kids’, de bezoekers en iedereen die het maar wilde. ‘Ik ga die werken missen,’ zei ze toen ik met André de werken kwam ophalen aan het einde van de expo. En wij zullen de manier waarop ze de ‘straat’ met de kunstwereld verbindt missen. Zoë, de moeder van de kids, de mensen en de verweesde kunstenaars.

Raymond Cuijpers,

september 2016

Verslag TAOP-NIFFO, Afrikaanderbuurt, Rotterdam

The Act of Painting – Gestural Works

3 september – 29 september

Georganiseerd door Hüma Birgül, Zoë Cochia en Raymond Cuijpers